Kem gözler neden Suriye üzerinde?
Fuat YILMAZER
Suriye’nin durumu hala endişelendirecek kadar büyük sorun olarak karşımızdadır. Suriye, Irak meselesinden daha etkin daha kanlı ve hala devam etmektedir? Emperyalist tüm devletler Suriye sorununun kıyısından köşesinden de olsa içindedir?
ABD, AB ülkeleri, Rusya, Fransa, Suudi Arabistan, BAE, İsrail neden burada mümkün olduğu kadar etkin olmak için her yolu denemektedir?
Dünya ve çevre emperyalistleri burada olduğuna göre onların ilgisini çeken bir şeyler olmalı.
Bu sorulara sağlıklı cevap verebilmek için Suriye jeopolitiğine, Yer altı kaynaklarının potansiyeline ve dini veya mezhepsel durumuna göz atmak gerekir.
Suriye bölgenin jeopolitik ve ekonomik merkezlerindendi. Doğu Akdeniz’de kıyısı olduğu için Asya kıtasıyla da sınır komşusudur. Doğu Akdeniz kıyısı 193 km’dir.
Ayrıca Ticaret yollarındaki kesişme nedeniyle de Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarını birleştiren çizgidedir.
Irak, Ürdün, Lübnan ve Türkiye ile de sınırdaştı. Bu özellikleri nedeniyle de Orta Doğu da hâkim olmak isteyen güç veya güçler Suriye jeopolitiğinde etkin olmak durumundadır.
Nüfusunun büyük çoğunluğu Arap’tı, ondan sonra Kürtler, Türkler ve Ermenilerden oluşurdu. Nüfusun önemli bir kısmı Müslümandı, Sonra Nusayriler % 10-12, Hıristiyanlar % 10-6, Dürziler’de % 3’tü.
Filistin ve Kudüs üzerinde etkiliydiler ayrıca Mısır ve Türkiye’nin güvenliği için de çok önemli coğrafyaya sahipler.
Suriye İsrail’in de komşusudur ve bu duruma gelmeden öncede en etkili düşmanıydı. Filistin için mücadele eden silahlı güçlerin destekleyicisiydi.
Ve çok önemli bir bilgi de Arap Baharı başlamadan önce dış borcu olmayan tek ülkeydi.
Amerika’nın eski Dış İşleri Bakanı Henry Kıssenger; Ortadoğu’da Mısır ’sız savaş, Suriye’siz barış olmaz demesi coğrafyanın önemini bilmesinden kaynaklıydı.
Suriye’nin bu kadar üzerinde durulmasının bir önemli sebebi de yeraltı kaynakları ve oranıdır. Bu duruma gelmeden önce bazı kaynaklarda 240 trilyon m3 doğalgaz rezervi olduğu tespit edilmişti. Bunu iki örnekle çarpıcı hale getirebiliriz. İran’ın 34 trilyon m3 doğalgaz rezervi olduğu bilinmektedir. Türkiye’nin yıllık doğalgaz tüketimi 40 milyar m3’ tür. Buna yılda çok büyük para ödemekteyiz. Bizim yıllık tüketimimizi Suriye’nin potansiyel rezervleriyle karşılaştığımızda Suriye doğalgazının Türkiye’ye ne kadar yıl yeteceği görülmüş olur.
Bu özellikleri nedeniyle Suriye’yi sömürme eylemi yıllardır devam etmektedir. Eğer emperyalistler arasındaki dağılım tatmin edici olmazsa daha ne kadar süreceği de bilinmez.
AB ülkeleri ve ABD buraya çökmüştür. Rusya Suriye ile anlaşmalı olarak gelmiş ve o da çökmüştür. Ayrıca burada üsler kurarak Akdeniz’e, sıcak denize inme emelini de gerçekleştirmiştir.
İran’ında yer altı kaynaklarının yanında mezhepsel arzuları mevcut olduğu için Suriye içinde savaşçılarıyla mevcuttur.
Kısacası yanı başımızdaki tehlike içten içten yanmaya devam etmektedir. Türkiye bu ateşin içindedir. Arzumuz zarar görmeden bu ateşten kurtulmasıdır.