Dünyada birkaç yılda popülerleşen ve gençlerin hayatına giren ve hem öğrencilerin hem de beyaz yakaların kullandığı zihinsel dopingler, türkiye’de de geniş bir kitle tarafından kullanılmaya başladı. Ancak dopinglerin neden tercih edildiği, ailelerin bu ilaçları neden çocukları kullanmaya yönlendirdiği ise büyük bir tartışma konusu.
ADHD hastaları için işlevli
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olarak adlandırılan ADHD hastaları için bu tür stimülantlar oldukça faydalı. Ne var ki ADHD hastası olmayanlar için ise bu ilaçlar tıpkı sporcuların kullandığı dopingler kadar “profesyonellik dışı”. Öte yandan öğrencilerin büyük çoğunluğunun stimülant kullanması, zamanla stimülant kullanmayı normalleştirebilir ve bu da işlerin hiç de sağlıklı olmayan noktalara gelmesine neden olabilir.
Bağımlılık yaptıkları ifade ediliyor
Zihinsel doping olarak adlandırılan stimülantların yan etkileri de oldukça tartışılıyor. Kısa süre kullanıldığında akademik performansı olumlu yönde etkilemesine rağmen yalnızca ADHD teşhisi konulan çocuklara reçeteleniyor. Uzun süreli kullanımda ise ilk etkilerin azaldığını ve normal dikkat düzeyi seviyesine düşüldüğü biliniyor. Uzun süreli kullanımların ise ne noktada yan etkileri çok bilinmese de çocukların gelişimlerini büyük oranda etkilediği biliniyor.
Yaratabileceği sağlık problemleri nedeniyle geniş bir kitle tarafından kullanımının toplumsal sağlığı ciddi bir oranda etkileyebileceği düşünülüyor. Üstelik ADHD teşhisi konulmamasına rağmen bu ilaçları kullanan çocukların ne gibi yan etkilerle karşılaşabilecekleri ise hiçbir şekilde bilinmiyor.
Bu gibi nedenlerle eğer gerçekten ihtiyaç duyulmuyorsa ve bir aciliyet durumu yoksa stimülant dopinglerden kaçınılması öneriliyor. Doktor önerisi dışında hiçbir şekilde stimülant kullanılmaması ise bu noktada en önemli uyulması gereken kural.
Bağımlılık yaptığı da ifade edilen bu ilaçların yakın zamanda olmasa da birkaç yılda toplumsal sağlığa ne şekilde etki ettiğinin ortaya konulacağını söyleyen uzmanlar, ailelerin çocuklara bu ilaçları kullandırmak yerine doktorlarından yardım almaları gerektiğini ifade ediyor.
Andaç ÜZEL