Osman B.KARABACAK
Turancılık ideolojisinin fikir babası olarak Finlandiyalı bilim adamı Castren kabul edilir. 1812’de doğan Castren 39 yıllık hayatına dilbilim üzerine birçok araştırma sığdırmıştır. Ural-Altay dilleri üzerinde yaptığı çalışmalar sırasında Turan coğrafyası menşeli milletlerin akrabalığını tespit etmiş ve çalışmalarını bu yönde sürdürmüştür.
Fin folkloru alanında çalışmalarına genç yaşta başlayan Castren Fin dili çalışmaları yapmış ve Fince’nin kökeni araştırmıştır. Araştırmaları sırasında Fince’nin kökenini ararken kendini Sibirya’da bulmuş, mahalli diller ile Fince’nin akrabalığını keşfetmiştir.
Çalışmasını Kuzey Avrasya dilleri üzerine genişleten bilim adamı bu dillerin kökeni olarak Ön Türkçe diyebileceğimiz bir sonuca ulaşmıştır. Finlandiya devlet fonlarından sağladığı burs ile Kuzey Avrupa’dan İç Sibirya’ya kadar geniş bir coğrafyada yaptığı incelemelerin sonuçlarını büyük bir heyecanla yayınladı.
1845’de başlayan Kazan’dan Güney Sibirya’ya olan gezisinden sonra etnoloji araştırmalarına ağırlık verdi ve Finler’in sadece bir Kuzey Avrupa ırkı olmadığını, Macarları da içine alan Turani kavimlerin çekirdeği olan Türkler’in bir kolu olduğunu tespit etti.
Bu tarihten sonra yaptığı dil çalışmaları yukarıdaki tespitinin doğrulanması yönünde oldu. De Affixis Personalibus Linguarum Aitaicarum (Altay Dillerindeki Şahıs Ekleri Üzerine) [1850], Grundzüge Einer Tungusischen Sprachlehre (Tunguz Dili Gramerinin Ana Hatları) [1856], Versuch Einer Burjatischen Sprachlehre (Buryat Dili Grameri Denemesi) [1857]; Versuch Einer Koibalischen Und Karagassischen Sprachlehre (Koybalca ve Karagasça Grameri Denemesi) [1857].
Fikirleri Finlandiya bilim camiasında heyecanla karşılan ve büyük ilgi gördü. 1851’de Helsinki Üniversitesi’nde adına kurulan Fin Dili ve Edebiyatı kürsüsünün başına getirildi ve çalışmalarını geliştirmesi için desteklendi.
Finler, Estonlar, Danlar, Vikingler, Laponlar, Letonlar ve Anglar’ın da aynı kolun uzantıları olduğu üzerinde sonuca vardığını açıklayan Castren çok genç yaşta 1852’de Helsinki’de öldü.
Fikirlerinden etkilenen Macar aydınları 1870’de Budapeşte Üniversitesi’nde bir Türkoloji bölümü kurmuşlardır. Bunu da 1910 yılında siyasetçi ve tarihçi Kont Pal Teleki önderliğinde Budapeşte’de Turan Cemiyeti (Turanî Tarsasag) izlemiştir.